This is an unofficial translation of the GNU General Public License into Turkish. It was not published by the Free Software Foundation, and does not legally state the distribution terms for software that uses the GNU GPL--only the original English text of the GNU GPL does that. However, we hope that this translation will help Turkish speakers understand the GNU GPL better. Bu, GNU Genel Kamu Lisansinin (GPL) Türkçe'ye gayriresmi çevirisidir. Bu çeviri Free Software Foundation tarafindan yayinlanmamis olup GNU GPL kullanan yazilimlarin dagitim sartlarini belirleme açisindan hukuki baglayiciligi yoktur -- Hukuki açidan yalnizca GNU GPL'in Ingilizce metni baglayicidir. Bu çeviri, Türkçe kullanicilarinin GNU GPL'i daha iyi anlayabilmeleri için hazirlanmistir. GNU Genel Kamu Lisansi (GPL) Sürüm 2, Haziran 1991 Telif Hakki © 1989, 1991 Free Software Foundation, Inc. 59 Temple Place - Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA Bu lisans dökümaninin birebir kopyalarini yapma ve dagitma izni herkese verilmistir, fakat metinde degisiklik yapma izni yoktur. GIRIS Yazilim lisanslarinin çogu sizin yazilimi paylasma ve degistirme hakkinizin elinizden alinmasi için hazirlanmistir. Buna karsilik, GNU Genel Kamu Lisansi sizin serbest yazilimlari degistirme ve paylasma hakkinizin mahfuz tutulmasi ve yazilimin bütün kullanicilari için serbest olmasi amaci ile yazilmistir. Bu Genel Kamu Lisansi, Free Software Foundation'un çogu yazilimi ve bu lisansi kullanmayi düstur edinen diger yazilimcilarin yazilimlari için kullanilmaktadir. (Free Software Foundation'un bazi yazilimlari GNU Kitaplik Genel Kamu Lisansi -- GNU LGPL -- altinda dagitilmaktadir.) Siz de bu lisansi yazilimlariniza uygulayabilirsiniz. Serbest yazilimdan bahsettigimiz zaman fiyattan degil, özgürlükten bahsediyoruz. Bizim Genel Kamu Lisanslarimiz, sizin serbest yazilimlarin kopyalarini dagitma özgürlügünüzü (ve isterseniz bu hizmet için para almanizi), yazilim kaynak kodlarinin size dagitim esnasinda veya eger isterseniz verilmesini, yazilimi degistirebilmenizi, yazilimin parçalarini yeni yazilimlar içerisinde kullanabilmenizi ve bunlari yapabileceginizi bilmenizi saglamaktadir. Haklarinizi koruyabilmemiz için sizin haklarinizi kisitlama veya sizin bu haklarinizdan feragat etmenizi isteme yollarini yasaklayici bazi kisitlamalar getirmemiz gerekmektedir. Bu kisitlamalar eger serbest yazilim dagitiyor veya degistiriyorsaniz size bazi yükümlülükler getirmektedir. Örnegin böyle bir programin kopyalarini, bedava veya ücret karsiligi dagitiyorsaniz alicilara sizin sahip oldugunuz bütün haklari saglamalisiniz. Onlarin da kaynak kodlarina sahip olmalarini veya ulasabilmelerini saglamalisiniz. Onlara da haklarini bilebilmeleri için bu sartlari göstermelisiniz. Haklarinizi iki koruma iki asamada gerçeklesmektedir: 1. Yazilima telif hakki alinmaktadir. 2. Yazilim lisansi olarak size, hukuki olarak, yazilimi kopyalama, dagitma ve/veya degistirme hakki taniyan bu lisans sunulmaktadir. Ayrica, yazarlarin ve bizim korunmamiz için bu serbest yazilimin herhangi bir garantisi olmadigini herkesin anlamasini istiyoruz. Eger yazilim baskasi tarafindan degistirilmis ve degistirilmis hali ile tarafiniza ulastirilmis ise alicilarin, ellerinde olan yazilimin orjinal olmadigini, dolayisiyla baskalari tarafindan eklenen problemlerin ilk yazarlarin söhretlerine olumsuz etkide bulunmamasi gerektigini bilmelerini istiyoruz. Son olarak, bütün serbest yazilimlar yazilim patentleri tarafindan sürekli tehdit altinda bulunmaktadir. Serbest bir yazilimin dagiticilarinin bireysel olarak patent lisansi almalarini ve bu yol ile yazilimi müseccel hale getirmelerine imkan vermemek istiyoruz. Bunu engellemek için, yazilim için alinacak her patentin herkesin serbest kullanimina izin vermesi veya patentlenmemesi gerektigini açik olarak ortaya koyuyoruz. Kopyalama, dagitim ve degistirme ile ilgili kesin sart ve kayitlar asagida yer almaktadir. KOPYALAMA, DAGITIM VE DEGISTIRME ILE ILGILI SART VE KAYITLAR 0. Bu Lisans, telif hakki sahibi tarafindan içerisine bu Genel Kamu Lisansi altinda dagitildigina dair ibare konmus olan herhangi bir yazilim veya baska eseri kapsamaktadir. Asagida "Yazilim", bu kapsamdaki herhangi bir yazilim veya eser, "Yazilimi baz alan ürün", ise Yazilim veya telif kanunu altinda Yazilim'dan istikak etmis, yani Yazilim'in tamamini veya bir parçasini, degistirmeden veya degisiklikler ile, veya baska bir dile tercüme edilmis hali ile içeren herhangi bir ürün, manasinda kullanilmaktadir. (Bundan sonra tercüme "degistirme" kapsaminda sinirsiz olarak içerilecektir.) Her ruhsat sahibine "siz" olarak hitap edilmektedir. Kopyalama, dagitim ve degistirme haricinde kalan faaliyetler bu Lisans'in kapsami disindadirlar. Yazilim'i çalistirma eylemi sinirlandirilmamistir ve Yazilim'in çiktisi yalnizca çiktinin içerigi (Yazilim'i çalistirmak yolu ile elde edilmesinden bagimsiz olarak) Yazilim'i baz alan ürün kapsamina girer ise bu Lisans kapsamindadir. Bu kosulun saglanip saglanmadigi Yazilim'in ne yaptigi ile ilgilidir. 1. Yazilim'in kaynak kodlarini birebir, aldiginiz sekilde, herhangi bir ortamda ve vasita ile, uygun ve görünür bir sekilde telif hakki bildirimi ve garantisiz olduguna dair bildirim koymak, bu Lisans'dan bahseden herhangi bir bildirimi aynen muhafaza etmek ve bütün diger alicilara Yazilim ile birlikte bu Lisans'in bir kopyasini vermek sarti ile kopyalayabilir ve dagitabilirsiniz. Kopyalamak fiili islemi için bir ücret talep edebilir ve sizin seçiminize bagli olarak ücret karsiligi garanti verebilirsiniz. 2. Yazilim'in kopyasini veya kopyalarini veya herhangi bir parçasini degistirerek Yazilim'i baz alan ürün elde edebilir, bu degisiklikleri veya ürünün kendisini yukarida 1. bölümdeki sartlar dahilinde ve asagida siralanan sartlarin yerine getirilmesi kosulu ile kopyalayabilir ve dagitabilirsiniz. a) Degistirilen dosyalarin görünür bir sekilde dosyalarin sizin tarafinizdan degistirildigine dair, tarihli bir bildirim içermesini saglamalisiniz. b) Yazilim'dan veya Yazilim'in bir parçasindan tamamen veya kismen istikak etmis ve sizin tarafinizdan dagitilan veya yayinlanan herhangi bir ürünün bütün üçüncü sahislara bu Lisans sartlari altinda ücretsiz olarak ruhsatlanmasini saglamalisiniz. c) Eger degistirilen yazilim olagan kullanim altinda komutlari interaktif olarak aliyor ise, yazilim, en olagan kullanim için interaktif olarak çalistirildigi zaman uygun bir telif hakki bildirimi, garantisi olmadigina (veya sizin tarafinizdan garanti verildigine), kullanicilarin bu yazilimi bu sartlar altinda tekrar dagitabileceklerine, ve kullanicinin bu Lisansin bir kopyasini nasil görebilecegine dair bir bildirim yazdirmali veya göstermelidir. (Istisna: Eger Yazilim'in kendisi interaktif ise fakat böyle bir bildirimi olagan kullanim esnasinda yazdirmiyor ise, sizin Yazilim'i baz alan ürününüz böyle bir bildirimde bulunmak zorunda degildir.) Bu sartlar degistirilmis eserin tamamini kapsamaktadir. Eger eserin tespit edilebilir kisimlari Yazilim'dan istikak etmemis ise ve makul surette kendi baslarina bagimsiz ve ayri eserler olarak kabul edilebilir ise, o zaman bu Lisans ve sartlari, bu parçalari ayri eser olarak dagittiginiz zaman baglayici degildir. Fakat, ayni parçalari Yazilim'i baz alan bir ürün bütününün bir parçasi olarak dagittiginiz zaman bütünün dagitimi, diger ruhsat sahiplerine verilen izinlerin bütüne ait oldugu ve parçalarina, yazarinin kim olduguna bakilmaksizin bütün parçalarina tek tek ve müsterek olarak uygulandigi bu Lisans sartlarina uygun olmalidir. Bu bölümün hedefi tamamen sizin tarafinizdan yazilan bir eser üzerinde hak iddia etmek veya sizin böyle bir eser üzerindeki haklariniza muhalefet etmek degil, Yazilim'i baz alan, Yazilim'dan istikak etmis veya müsterek olarak ortaya çikarilmis eserlerin dagitimini kontrol etme haklarini düzenlemektir. Buna ek olarak, Yazilim'i baz almayan herhangi bir ürünün Yazilim ile (veya Yazilim'i baz alan bir ürün ile) bir bilgi saklama ortaminda veya bir dagitim ortaminda beraber tutulmasi diger eseri bu Lisans kapsamina sokmaz. 3. Yazilim'i ( veya 2. bölümde tanimlandigi hali ile onu baz alan bir ürünü) ara derlenmis veya uygulama hali ile 1. ve 2. Bölüm'deki sartlar dahilinde ve asagida siralanan yöntemlerden birisine uygun olarak kopyalayabilir ve dagitabilirsiniz. a) Yaygin olarak yazilim dagitiminda kullanilan bir ortam üzerinde, yukarida 1. ve 2. Bölüm'de bulunan sartlar dahilinde, bilgisayar tarafindan okunabilir kaynak kodlarinin tamami ile birlikte dagitmak. b)Herhangi bir üçüncü sahsa, fiziksel olarak dagitimi gerçeklestirme masrafinizdan daha fazla ücret almayarak, yaygin olarak yazilim dagitiminda kullanilan bir ortam üzerinde, yukarida 1. ve 2. Bölüm'de bulunan sartlar dahilinde, bilgisayar tarafindan okunabilir kaynak kodlarinin tamamini dagitacaginiza dair en az üç yil geçerli olacak yazili bir taahhütname ile birlikte dagitmak. c)Size verilmis olan ilgili kaynak kodunu dagitma taahhütnamesi ile birlikte dagitmak. (Bu alternatif yalnizca ticari olmayan dagitimlar için ve yalnizca siz de yazilimi ara derlenmis veya uygulama biçeminde ve yukarida b) bölümünde anlatilan sekli ile bir taahhütname ile birlikte almis iseniz geçerlidir.) Bir eserin kaynak kodu, esere degistirme yapmak için en uygun yöntem ve imkan anlaminda kullanilmaktadir. Uygulama biçeminde bir eser için, kaynak kodu, içerdigi bütün parçalar için ilgili kaynak kodlari, ilgili arayüz tanim dosyalari ve derleme ve yükleme islemlerinde kullanilan bütün betikler anlaminda kullanilmaktadir. Bir istisna olarak, dagitilan kaynak kodu, genelde uygulamanin üzerinde çalisacagi isletim sisteminin ana parçalari (derleyici, çekirdek v.b.) ile birlikte dagitilan herhangi bir bileseni,eger ilgili bilesen, uygulama ile birlikte dagitilmiyorsa, içermek zorunda degildir. Eger uygulama veya ara derlenmis biçemde yazilimin dagitimi belli bir yere erisim ve oradan kopyalama imkani olarak yapiliyorsa, ayni yerden, ayni kosullar altinda kaynak koduna erisim imkani saglamak, üçüncü sahislarin ara derlenmis ve uygulama biçemleri ile birlikte kaynak kodunu kopyalama zorunluluklari olmasa bile kaynak kodunu dagitmak olarak kabul edilmektedir. 4. Yazilim'i bu Lisans'ta sarih olarak belirtilen sartlar haricinde kopyalayamaz, degistiremez, ruhsat hakkini veremez ve dagitamazsiniz. Buna aykiri herhangi bir kopyalama, degistirme, ruhsat hakki verme, veya dagitimda bulunma hükümsüzdür ve böyle bir tesebbüs halinde bu Lisans altindaki bütün haklariniz iptal edilir. Sizden, bu Lisans kapsaminda kopya veya hak almis olan üçüncü sahislar, Lisans sartlarina uygunluklarini devam ettirdikleri sürece, ruhsat haklarini muhafaza edeceklerdir. 5. Bu Lisans sizin tarafinizdan imzalanmadigi için bu Lisans'i kabul etmek zorunda degilsiniz. Fakat, size Yazilim'i veya onu baz alan ürünleri degistirmek veya dagitmak için izin veren baska bir belge yoktur. Eger bu Lisans'i kabul etmiyorsaniz bu eylemler kanun tarafindan sizin için yasaklanmistir. Dolayisiyla, Yazilim'i (veya onu baz alan bir ürünü) degistirmeniz veya dagitmaniz bu Lisans'i ve Lisans'in Yazilim'i veya ondan istikak etmis bütün eserleri kopyalamak, degistirmek ve dagitmak için getirdigi sart ve kayitlari kabul ettiginiz manasina gelmektedir. 6. Yazilim'i (veya onu baz alan herhangi bir ürünü) yeniden dagittiginiz her defada alici, ilk ruhsat sahibinden otomatik olarak Yazilim'i bu sartlar ve kayitlar dahilinde kopyalamak, degistirmek ve dagitmak için ruhsat almaktadir. Alicinin burada verilen haklari kullanmasina ek bir takim kisitlamalar getiremezsiniz. Üçüncü sahislari bu Lisans mucibince hareket etmege mecbur etmek sizin sorumluluk ve yükümlülügünüz altinda degildir. 7. Eger bir mahkeme karari veya patent ihlal iddiasi veya herhangi baska bir (patent meseleleri ile sinirli olmayan) sebep sonucunda size, bu Lisans'in sart ve kayitlarina aykiri olan bir takim (mahkeme karari, özel anlasma veya baska bir sekilde) kisitlamalar getirilirse, bu sizi bu Lisans sart ve kayitlarina uyma mecburiyetinden serbest birakmaz. Eger ayni anda hem bu Lisans'in sartlarini yerine getiren hem de diger kisitlamalara uygun olan bir sekilde Yazilim'i dagitamiyorsaniz, o zaman Yazilim'i dagitamazsiniz. Örnegin, eger bir patent lisansi direkt veya endirekt olarak sizden kopya alacak olan üçüncü sahislarin bedel ödemeksizin Yazilim'i dagitmalarina hak tanimiyorsa o zaman sizin hem bu kosulu hem Lisans kosullarini yerine getirmenizin tek yolu Yazilim'i dagitmamak olacaktir. Eger bu bölümün herhangi bir parçasi herhangi bir sart altinda uygulanamaz veya hatali bulunur ise o sartlar dahilinde bölümün geri kalan kismi, bütün diger sartlar altinda da bölümün tamami geçerlidir. Bu bölümün amaci sizin patent haklarini, herhangi bir mülkiyet hakkini ihlal etmenize yol açmak veya bu haklarin geçerliligine muhalefet etmenizi saglamak degildir; bu bölümün bütün amaci kamu lisans uygulamalari ile olusturulan serbest yazilim dagitim sisteminin bütünlügünü ve islerligini korumaktir. Bu sistemin tutarli uygulanmasina dayanarak pek çok kisi bu sistemle dagitilan genis yelpazedeki yazilimlara katkida bulunmustur; yazilimini bu veya baska bir sistemle dagitmak karari yazara aittir, herhangi bir kullanici bu karari veremez. Bu bölüm Lisans'in geri kalaninin dogurdugu sonuçlarin ne oldugunu açikliga kavusturmak amacini gütmektedir. 8. Eger Yazilim'in kullanimi ve/veya dagitimi bazi ülkelerde telif hakki tasiyan arayüzler veya patentler yüzünden kisitlanirsa, Yazilim'i bu Lisans kapsamina ilk koyan telif hakki sahibi, Yazilim'in yalnizca bu ülkeler haricinde dagitilabilecegine dair açik bir cografi dagitim kisitlamasi koyabilir. Böyle bir durumda bu Lisans bu kisitlamayi sanki Lisans'in içerisine yazilmis gibi kapsar. 9. Free Software Foundation zaman zaman Genel Kamu Lisansi'nin yeni ve/veya degistirilmis biçimlerini yayinlayabilir. Böyle yeni sürümler mana olarak simdiki haline benzer olacaktir, fakat dogacak yeni problemler veya kaygilara cevap verecek sekilde detayda farklilik arzedebilir. Her yeni biçime ayirdedici bir sürüm numarasi verilmektedir. Eger Yazilim bir sürüm numarasi belirtiyor ve "bu ve bundan sonraki sürümler" altinda dagitiliyorsa, belirtilen sürüm veya Free Software Foundation tarafindan yayinlanan herhangi sonraki bir sürümün sart ve kayitlarina uymakta serbestsiniz. Eger Yazilim Lisans için bir sürüm numarasi belirtmiyor ise, Free Software Foundation tarafindan yayinlanmis olan herhangi bir sürümün sart ve kayitlarina uymakta serbestsiniz. 10. Eger bu Yazilim'in parçalarini dagitim kosullari farkli olan baska serbest yazilimlarin içerisinde kullanmak isterseniz, yazara sorarak izin isteyin. Telif hakki Free Software Foundation'a ait olan yazilimlar için Free Software Foundation'a yazin, bazen istisnalar kabul edilmektedir. Kararimiz, serbest yazilimlarimizdan istikak etmis yazilimlarin serbest statülerini korumak ve genel olarak yazilimlarin yeniden kullanilabilirligini ve paylasimini saglamak amaçlari dogrultusunda sekillenecektir. GARANTI YOKTUR 11. BU YAZILIM ÜCRETSIZ OLARAK RUHSATLANDIGI IÇIN, YAZILIM IÇIN ILGILI KANUNLARIN IZIN VERDIGI ÖLÇÜDE HERHANGI BIR GARANTI VERILMEMEKTEDIR. AKSI YAZILI OLARAK BELIRTILMEDIGI MÜDDETÇE TELIF HAKKI SAHIPLERI VE/VEYA BASKA SAHISLAR YAZILIMI "OLDUGU GIBI", ASIKAR VEYA ZIMNEN, SATILABILIRLIGI VEYA HERHANGI BIR AMACA UYGUNLUGU DA DAHIL OLMAK ÜZERE HIÇBIR GARANTI VERMEKSIZIN DAGITMAKTADIRLAR. YAZILIMIN KALITESI VEYA PERFORMANSI ILE ILGILI TÜM SORUNLAR SIZE AITTIR. YAZILIMDA HERHANGI BIR BOZUKLUKTAN DOLAYI DOGABILECEK OLAN BÜTÜN SERVIS, TAMIR VEYA DÜZELTME MASRAFLARI SIZE AITTIR. 12. ILGILI KANUNUN ICBAR ETTIGI DURUMLAR VEYA YAZILI ANLASMA HARICINDE HERHANGI BIR SEKILDE TELIF HAKKI SAHIBI VEYA YUKARIDA IZIN VERILDIGI SEKILDE YAZILIMI DEGISTIREN VEYA YENIDEN DAGITAN HERHANGI BIR KISI, YAZILIMIN KULLANIMI VEYA KULLANILAMAMASI (VEYA VERI KAYBI OLUSMASI, VERININ YANLIS HALE GELMESI, SIZIN VEYA ÜÇÜNCÜ SAHISLARIN ZARARA UGRAMASI VEYA YAZILIMIN BASKA YAZILIMLARLA BERABER ÇALISAMAMASI) YÜZÜNDEN OLUSAN GENEL, ÖZEL, DOGRUDAN YA DA DOLAYLI HERHANGI BIR ZARARDAN, BÖYLE BIR TAZMINAT TALEBI TELIF HAKKI SAHIBI VEYA ILGILI KISIYE BILDIRILMIS OLSA DAHI, SORUMLU DEGILDIR. SART VE KAYITLARIN SONU Bu Sartlar Yeni Yazilimlara Nasil Uygulanir Eger yeni bir yazilim gelistiriyor ve bunun kamuya en fazla düzeyde yarar saglamasini istiyorsaniz, yaziliminizi herkesin dagitip, degistirebilecegi özgür yazilim haline getirmenizi öneriyoruz. Bu kosullari uygulamak için yazilima asagidaki bildirimleri ekleyin. En saglikli yöntem her kaynak kodu dosyasinin basina bu bildirimi ekleyerek garanti olmadigina dair bilginin verildiginden emin olmaktir; her dosya en azindan "copyright" (telif hakki) satirini ve bildirimin tam metninin nerede bulunabilecegine dair bilgi içermelidir. {yazilimin adini ve ne yaptigini anlatan bir satir.} Copyright (C) {yil} {yazarin adi} This program is free software; you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU General Public License as published by the Free Software Foundation; either version 2 of the License, or (at your option) any later version. This program is distributed in the hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. See the GNU General Public License for more details. You should have received a copy of the GNU General Public License along with this library; if not, write to the Free Software Foundation, Inc., 59 Temple Place, Suite 330, Boston, MA 02111-1307 USA Size normal ve elektronik posta ile nasil ulasilabilecegine dair bilgi eklemeyi unutmayin. Eger yaziliminiz interaktif ise, interaktif kipte baslatildigi zaman gösterilen kisa bir bildirim koyun. Gnomovizyon version 69, Copyright (C) yil yazarin adi Gnomovizyon comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY; for details type `show w'. This is free software, and you are welcome to redistribute it under certain conditions; type `show c' for details. Gnomovizyon sürüm 69, Telif hakki (C) yil yazarin adi Gnomovizyon için HIÇ BIR GARANTI verilmemektedir; detaylar için `show w' yazin. Bu bir serbest yazilimdir ve belli kosullar altinda yeniden dagitilabilir; detaylar için `show c' yazin. Örnekte verilen `show w' ve `show c' komutlari GNU Genel Kamu Lisansi'nin ilgili bölümlerini göstermelidir. Elbette kullanilan komutlar daha farkli olabilir veya yaziliminiza uyan baska yöntemlerle bu bildirim yapilabilir. Isvereninizin (eger programci olarak çalisiyorsaniz) veya, eger ögrenci iseniz, okulunuzun telif haklarindan feragat ettiklerine dair bir feragatname imzalamalarini isteyebilirsiniz. Asagida bir örnek yer almaktadir, isimleri degistirin: GereksizIsler, A.S., Mehmet Herhangibiri tarafindan yazilmis `AbidikGubidik' yaziliminda (kapikolu çevirmekte kullanilan bir yazilim) olabilecek bütün telif haklarindan feragat eder. {Yön Etici Imzasi}, 1 April 1990 Yön Etici, GereksizIsler Yetkilisi Bu Genel Kamu Lisansi yaziliminizin serbest olmayan yazilimlarin içerisine dahil edilmesine imkan tanimaz. Eger yaziliminiz bir kitaplik ise, serbest olmayan yazilimlarin kitapliginiza baglanmasina imkan tanimak isteyebilirsiniz. Eger yapmak istediginiz bu ise, bu Lisans yerine GNU Kisitli Genel Kamu Lisansi'ni kullanabilirsiniz. _________________________________________________________________ Çeviren: Deniz Akkus Kanca, 2001 Translated by: Deniz Akkus Kanca, 2001